در این سری از مطالب وبلاگ آواشیمی صبا می خواهیم شما را با گلیسیرین و کاربردهای آن که در دسته ی حلال ها قرار می گیرد آشنا سازیم.
گلیسیرین چیست؟
گلیسیرین یا گلیسرول نوعی الکل شیرین، بدون رنگ، بدون بو، غیرسمی، شفاف و چسبناک است که به دلیل دارا بودن پیوند هیدروژنی می‌تواند با هر نسبتی در آب حل شود.
این ماده به دلیل دارا بودن این ویژگی‌ها به طور گسترده در فرمولاسیون داروها مورد استفاده قرار می‌گیرد. سالانه بیش از یک میلیون تن گلیسیرین در سطح دنیا تولید می‌شود.
ماده گلیسیرین دارای فواید و کاربردهای متعددی در صنعت داروسازی، صنایع غذایی و سایر صنعت‌هاست که در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت.
کاربردهای گلیسیرین
– صنایع غذایی:
گلیسیرین رطوبت را به خود جذب می‌کند، حلال و بی‌بو و بی‌رنگ است و دارای قابلیت شیرین‌کنندگی است. این ویژگی‌ها باعث شده تا از آن به طور گسترده در تولید محصولات غذایی استفاده شود.
یکی از کاربردهای گلیسیرین این است که در تولید محصولاتی نظیر کلوچه به عنوان پر کننده و حجم‌دهنده مورد استفاده قرار می‌گیرد. گلیسرول حدودا ٢٧ کیلو کالری در هر قاشق چایخوری دارد و از چغندر قند شصت درصد شیرین‌تر می‌باشد.
به علاوه ماده گلیسیرین باکتری‌ها را نیز تغذیه نمی‌کند و مصرف آن باعث ایجاد جرم و پلاک و حفره در دندان‌ها نمی‌شود. این خصوصیات گلیسرول را به یک جایگزین بسیار مناسب برای قند و شکر در تولید محصولات غذایی تبدیل کرده است. این ماده همچنین به دلیل دارا بودن کالری بسیار بالا در تولید نوشابه‌های انرژی‌زا نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
– صنعت داروسازی و مواد آرایشی و بهداشتی:
گلیسیرین این قابلیت را دارد که رطوبت را در سطح پوست باقی نگه دارد. به همین دلیل از آن در تولید لوسیون‌ها و کرم‌های مرطوب‌کننده‌ی پوست و صورت استفاده می‌شود.
این ماده همچنین به شکل شیاف و جهت رفع یبوست نیز به کار می‌رود. از دیگر کاربردهای گلیسیرین این است که در تولید شربت‌های سرماخوردگی، خمیر دندان، دهان‌شویه، محصولات مراقبت از پوست و مو، صابون‌ها، لوبریکانت‌ها و همچنین تولید انواع قرص‌ها نیز استفاده می‌گردد.
این ماده در تولید پودرها و نمک‌های مورد استفاده در وان حمام نیز به کار می‌رود. گلیسرول به علاوه در تولید مایع دستشویی، مایع ظرفشویی و انواع دیگر مواد شوینده نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
از این ماده به دلیل دارا بودن خاصیت ضد میکروبی و ضد ویروسی جهت درمان انواع زخم و سوختگی نیز استفاده می‌شود.
محبوب‌ترین خاصیت گلیسیرین در میان عموم مردم قابلیت خشکی‌زدایی از پوست توسط این ماده است. گلیسرول با جذب رطوبت از لایه‌های پوستی مانع از خشکی زیاد پوست و تبخیر رطوبت آن می‌گردد.
– از دیگر کاربردهای بسیار مهم ماده گلیسیرین می‌توان به استفاده از آن به عنوان ماده‌ی ضد انجماد اشاره کرد.
گلیسرول به دلیل دارا بودن این ویژگی در انواع مختلف صنعت‌ها و در تولید محصولات گوناگون جهت جلوگیری از آسیب‌های ناشی از کریستال‌های یخ به کار می‌رود. از این ماده در تولید جک‌های هیدرولیک و روغن موتورها به عنوان ضد یخ استفاده می‌شود.
این ماده همچنین جزء اصلی نیتروگلیسیرین است که برای ساخت مواد منفجره مورد استفاده قرار می‌گیرند. گلیسرول به دلیل برخورداری از قابلیت ضد اصطکاکی خود به طور گسترده در صنایع گوناگون جهت کاهش ضریب اصطکاک سطوح پوشیده از پلیمر نیز به کار می‌رود.
عوارض جانبی گلیسیرین
در بخش قبل با کاربردهای گلیسیرین آشنا شدیم، حال به بررسی عوارض جانبی آن می پردازیم.
به طور کلی سمی نیست و دوزهای بالای آن نیز برای بدن قابل دفع است و منجر به ایجاد مسمومیت نخواهد شد.
اما باید گفت که میزان بالای این ماده در خون به کمبود آنزیم GKD منتهی می‌شود. این موضوع می‌تواند زمینه‌ساز بیماری هایپرگلیسمی و تجمع گلیسرول در خون و ادرار شود.
از دیگر عوارض جانبی احتمالی این ماده می‌توان به ایجاد خشکی دهان، سردرد، حالت تهوع، اسهال، ادرار بیش از حد و کم‌آبی بدن اشاره نمود.
همچنین مصرف یا تماس با گلیسیرین گیاهی در افرادی که به روغن پالم یا نارگیل حساس هستند می‌تواند منجر به ایجاد واکنش‌های آلرژیک شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص گلیسیرین و ویژگی‌ها و کاربردهای آن و خریداری این محصول به وب‌سایت آواشیمی صبا مراجعه کنید.
امیدواریم در پایان از مطلب گلیسیرین و کاربردهای آن لذت برده باشید.
